Mijnheer Ibrahim en de bloemen van de koran    

 Door: Hein van Kemenade

 ‘Toen ik elf was heb ik mijn varken kapotgeslagen en ben ik naar de hoeren gegaan’

Zo begint Mozes zijn tirade tegen het leven en de wereld en zijn ouders. Maar de hoeren vinden hem nog te jong, behalve die ene, de nieuwe. En zo wordt Mozes gedoopt tussen de dijen van een vrouw.

Rond die tijd leerde hij meneer Ibrahim kennen. Dat is wel het beste wat Mozes kon overkomen. Meneer Ibrahim is kruidenier in een piepklein winkeltje in de Rue Bleue in Parijs, niet ver van de rue Faubourg-Poissonnière. Elke dag doet Mozes er boodschappen om eten te maken voor hemzelf en zijn vader, die advocaat is. Zijn moeder is er met het lievelingskind van zijn vader vandoor gegaan. Mozes moet het hele huishouden doen. Omdat zijn vader hem valselijk van diefstal beschuldigde, besluit hij om daadwerkelijk te stelen. Geld van zijn vader en blikken groente uit de winkel van meneer Ibrahim. Hij bezuinigt ook op het huishoudgeld door boerenpaté te vervangen door hondevoer.

 Hij werd al snel door meneer Ibrahim omgedoopt tot Momo. Aanvankelijk verlopen hun gesprekken met één zin per dag. Het blijkt dat meneer Ibrahim alles in de gaten heeft. Erg mooi is de scène wanneer er in de buurt filmopnames gemaakt wordt met Brigitte Bardot. Iedereen met een geslacht is dan in rep en roer. Mannen kunnen niet meer denken en vrouwen willen wel eens weten of ze echt zo mooi is. Zelfs meneer Ibrahim komt van zijn kruk. Brigitte Bardot komt in de winkel van meneer Ibrahim om een fles water te kopen. Die rekent haar 40 Francs in plaats van 2, wat zo’n fles gewoonlijk kost. Brigitte schrikt ervan: ‘Ik wist niet dat water hier zo schaars was’, waarop meneer Ibrahim schalks repliceerde: ‘Water is hier niet schaars, juffrouw. Echte filmsterren wel.’ Mozes vindt het lef hebben van meneer Ibrahim, maar deze zegt doodleuk: ‘Ja, hoor eens, mijn kleine Momo, ik moet toch op de een of andere manier al die blikken die jij van me jat terugverdienen?’

 Vanaf toen waren het vrienden, Momo en meneer Ibrahim. ‘Waarom glimlach je nooit Momo?’ vraagt meneer Ibrahim. ‘Probeer het maar eens.’ Momo ontdekt een machtig wapen. Als hij iets gedaan wil hebben of zelf tekort geschoten is. Paf: een glimlach! En de hele wereld ziet er anders uit. Iedereen reageert vriendelijker. Dat heeft hij nog nooit meegemaakt. De wiskundelerares is niet boos op hem wanneer hij zijn sommen niet maakt. Met gymles hoeft hij niet mee te doen. En in de rue de Paradis mag hij mee met de mooiste hoer. Alleen bij zijn vader gaat het moeizamer. Die vindt dat zijn tanden te ver naar voren staan en zegt dat hij een beugel moet. Dan plaatst meneer Ibrahim zijn tweede voltreffer: ‘Zie je het al voor je? Jij, in de rue de Paradis, met een mond vol ijzer. Wie van de dames zou jou nog geloven als je zegt dat je zestien bent?’

 Momo vraagt aan meneer Ibrahim hoe hij zo wijs is geworden en waarom hij zo gelukkig is. Meneer Ibrahim verwijst naar de koran. ‘Ik? Ik weet niets. Ik weet alleen maar wat er in mijn koran staat.’ Hij is een Soefi uit de Vruchtbare Maansikkel, een gebied wat zich uitstrekt van Anatolië tot Perzië. Hij heeft het over de bloemen van de koran. Maar zegt ook dat als je iets wilt leren, je geen boek moet lezen. Je moet met iemand praten. Hij gelooft niet in boeken. Later, wanneer meneer Ibrahim Momo als zoon heeft aangenomen en ze met de auto door Zuid Europa en het Midden Oosten reizen, zit Momo achter het stuur en moet op het verkeer letten. Meneer Ibrahim vertelt wat er te zien is en zo hoort Momo de wereld door de ogen van meneer Ibrahim.

 Op de reis naar het land van meneer Ibrahim kunnen ze het geluk ruiken. Ze dansen en bidden met de derwisjen. Momo huilt en tolt en keert als volwassene terug. Na het overlijden van meneer Ibrahim erft hij diens koran. Hij vindt er twee gedroogde bloemen en een brief van zijn vriend Abdoellah in.

 Mijnheer Ibrahim en de bloemen van de koran is een klein boekje, mooi gebonden wat mij erg doet denken aan de sfeer van De kleine prins.

 Eric-Emmanuel Schmitt, Mijnheer Ibrahim en de bloemen van de koran, Atlas € 10,00